Er zijn verschillende redenen om te gaan eten volgens het paleo-voedingspatroon. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je het doet om je ideale gewicht te bereiken maar het kan ook zijn dat je met (chronische) klachten zit en dat je wilt onderzoeken of je deze met voeding kunt verminderen. Denk aan klachten zoals fybromyalgie, chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS), migraine, auto-immuunziektes en vele, vele andere ziekten. Wat ik in mijn praktijk al meerdere keren heb gezien is dat mensen in eerste instantie een stuk verbeteren wanneer ze overschakelen op het paleodieet. Echter, ik heb ook al meerdere keren meegemaakt dat er op een gegeven moment iets van een plateau ontstaat in de vooruitgang die mensen boeken. Nadat het enkele maanden achter elkaar steeds een beetje beter is gegaan blijft de cliënt dan op een bepaald niveau hangen. Dit gebeurt terwijl zowel de cliënt als ik van mening zijn dat er nog wel degelijk verbetering mogelijk is. Wat ik dan vaak probeer is om de nachtschades uit de voeding te halen, vaak met wonderlijke resultaten.
In mijn Auto-Immuun-Paleo programma komen ook geen nachtschades voor, puur omdat ze zo nu en dan toch voor problemen lijken te zorgen.
Nachtschades?
Nachtschades zijn planten die van een bepaalde plantkundige familie komen, de zogenaamde Solanaceae familie. Hieronder vallen honderden planten waarvan er slechts enkele bij het paleodieet gegeten worden. Voorbeelden hiervan zijn tomaat, aubergine, paprika en Spaanse peper. Ook de beroemde gojibes die ook wel tot de ‘superfoods’ wordt gerekend is een nachtschade. Voorbeelden van nachtschades die buiten het paleodieet vallen zijn de witte aardappel en tabak.
Waarom helpt het om geen nachtschades te eten?
Het is niet helemaal duidelijk waarom het weglaten van nachtschades uit de voeding tot een verbetering van de gezondheid kan leiden. Wel zijn er enkele plausibele verklaringen voor. Een belangrijke verklaring is dat wij mensen, als soort, als je vanuit de evolutie kijkt, nog maar vrij kort nachtschades eten. Onze voorouders hebben miljoenen jaren geleefd in Afrika en daar komen van oorsprong geen nachtschades voor. Mensen zijn ‘pas’ 30.000 jaar geleden (ongeveer 1000 generaties) naar Latijns Amerika gegaan en kwamen toen voor het eerst in contact met nachtschades. Als je hier evolutionair naar kijkt dan kan je tot de conclusie komen dat zowel de mens als de plant eigenlijk te weinig tijd heeft gehad om zich op de ander aan te passen.
Behalve de evolutionaire verklaring zijn er enkele stoffen die in nachtschades voorkomen die soms tot problemen kunnen leiden. Enkele voorbeelden bespreek ik hieronder.
Solanine
De aubergine bevat de stof solanine, waarvan bekend is dat dit giftig is. Ook aardappels bevatten deze stof. Gezonde mensen hebben een zekere capaciteit om dit af te breken en onschadelijk te maken. Mensen met een gezondheidsprobleem kunnen minder in staat zijn om deze stof onschadelijk te maken. Zodoende verklaart de aanwezigheid van solanine mogelijk waarom sommige mensen beter af zijn zonder nachtschades.
Tomatine
Tomatine is een stof die, zoals de naam al doet vermoeden, voorkomt in tomaten. Het komt met name in de onrijpe tomaten voor. Tomatine lijkt heel erg op solanine, en heeft vergelijkbare eigenschappen. Opnieuw geldt hier dat gezonde mensen een zekere capaciteit hebben om tomatine onschadelijk te maken. Maar, net zoals bij Solanine, kan dit toch verklaren waarom sommige mensen zich veel beter voelen zonder nachtschades.
Capsaicine
Capsaicine is een stof die voorkomt in Spaanse pepers en die er de pittige smaak aan geeft. Veel mensen ervaren dat ze, wanneer ze een avond veel pepers hebben gegeten, de volgende ochtend moeilijker naar het toilet gaan (branderig gevoel). De stof kan de darm buitengewoon irriteren. Daarnaast heeft de stof ook een effect op ons zenuwstelsel. Recent Nederlands onderzoek toonde aan dat de stof ervoor zorgt dat je eerder verzadigd bent en minder eet (voor sommigen wellicht een voordeel, maar het geeft aan dat deze stof er ‘niet zomaar eentje’ is). Bij een ander Nederlands onderzoek kwam naar voren dat capsaicine de pijngevoeligheid in de darm deed toenemen.
Calcitrol
Calcitrol is de meest actieve vorm van vitamine D die we kennen. In supplementen komt vitamine D3 voor, wat niet hetzelfde is als calcitrol. Calcitrol schijnt wel 1000 keer krachtiger te zijn dan vitamine D3. In een aantal planten uit de nachtschadefamilie komt calcitrol voor. Er zijn aanwijzingen dat dit bij dieren en mensen leidt tot het inbouwen van extra calcium in de gewrichten. Dit kan bij gevoelige personen leiden tot arthritis-achtige klachten. In de praktijk heb ik ervaren dat verdikkingen in bijvoorbeeld de gewrichten in de handen snel verdwenen nadat de nachtschades uit de voeding werden gehaald.
Bestrijdingsmiddelen
Of het nu gaat om tomaten, paprika’s, pepers, aubergines of gojibessen, allemaal hebben ze een vrij zachte schil, en in de meeste gevallen worden deze ook opgegeten. Afhankelijk van de oorsprong van deze producten kunnen ze bespoten zijn met het een of andere bestrijdingsmiddel. Het zal me niet verbazen als dit er een rol bij speelt waarom men soms zo goed reageert op de eliminatie van de nachtschades.
Probeer het gewoon uit!
Het elimineren van nachtschades uit je dieet is niet het einde van de wereld. Je kunt het gewoon eens een week of drie proberen om te onderzoeken of het wat voor je is. Als het iets voor je is dan zal je merken dat je minder klachten hebt. Als het geen verschil uit maakt kan je altijd overwegen om ze weer toe te laten in je dieet. Zoals gezegd, voor veel mensen vormen nachtschades geen probleem.
3 Comments on “Ben jij beter af zonder nachtschades?”
Hoi,
Wij willen graag eten zonder aardappelen, maar vinden het erg lastig om vervangers te vinden. Wat eet je dan bijvoorbeeld bij de bieten of de bloemkool als je graag groente-aardappelen -vlees eet.
Hopelijk kun je ons een goed advies geven.
Hoi Marina,
In ‘Aardappel-vlees-groente’ gerechten kan je de aardappel het best vervangen door zoete bataat of gebakken knolraap.
In stamppotten heb je de keus uit knolselderij, zoete aardappel, bloemkool, knolraap, koolrabi, of een combinatie daarvan.
Zie ook: https://www.evertberkelaar.nl/home/zoete-aardappel/
Groetjes!
Wat ik altijd apart vind is dat ze bijv in Italië heel veel nachtschades eten, dagelijks vaak zelfs meerdere malen per dag en dat gaat goed (er is zelfs en blue spot waar de mensen heel oud worden).
Eet jij ze zelf?