Echte bouillon behoort tot de categorie orgaanvlees en is, mits afkomstig van een gezond dier, een waar ‘superfood’. Het bevat veel mineralen en belangrijke eiwitten zoals proline en glycine. De meeste mensen zullen echter altijd hun bouillon kopen als blokjes (maggi en knor) in de supermarkt. Helaas is dit pure rommel die ver af staat van echte bouillon! Wat zit er in bouillonblokjes, en hoe verhoudt zich dat tot zelfgemaakte bouillon?
Zout!
Of het nu gaat om Knorr of maggi, kippen- of runderbouillon, het eerste ingrediënt dat op het etiket staat vermeld is altijd zout. Wie zelf ooit bouillon heeft gemaakt weet dat dit veel minder zout smaakt dan de nep-varianten afkomstig uit blokjes. Zoals je kunt zien in onderstaande tabel bevat bouillon van een blokje algauw een dubbele hoeveelheid zout vergeleken met zelfgemaakte varianten. Afhankelijk van welke bron je gebruikt zelfs een veelvoud.
Plantaardig vet
Zowel maggi als knor hebben plantaardig vet op de tweede of derde plek staan op de ingrediëntenlijst. Dit is vreemd, want dit is typisch iets dat niet in een bouillon thuis hoort. In veel gevallen is dit ook nog eens gehard plantaardig vet. Het harden van vet is pas ontdekt rond 1900 dus dit is absoluut iets dan onze verre voorouders nooit gegeten hebben.
Smaakversterkers
Als je geen natuurlijke grondstoffen gebruikt, zoals in dit geval botten van beesten, moet je de smaak ergens anders vandaan halen. Knor en Maggi gebruiken hiervoor de volgende E-nummers:
- E621: ook wel berucht onder de naam Mononatriumglutamaat of MSG. Volgens de E-nummers app is dit een neurotoxisch (giftig voor de zenuwen) additief dat het vermogen heeft om neuronen in de hersenen aan te tasten. Het heeft als doel om de smaakpapillen te verleiden zodat je de behoefte hebt om er meer van te gaan eten. Over dit E-nummer zijn honderden artikelen geschreven en er wordt alom voor gewaarschuwd.
- E627: Dinatriumguanylaat. Dit is wederom een kunstmatige stof die fungeert als zoutvervanger en de eetlust versterkt. Volgens de E-nummers app wordt deze stof in verband gebracht met jicht, hyperactiviteit, astma, huidreacties en slapeloosheid.
- E631: natriuminosinaat. Smaakversterker van natuurlijke oorsprong (komt in spieren voor). Volgens sommige bronnen vrij onschuldig, volgens andere bronnen net zo beroerd als bovenstaande E627. Ongeacht de bron werd dit door onze voorouders nooit aan een voedingsmiddel toegevoegd.
Kleurstoffen
Hoe kom je aan de kleur van echte bouillon als je niet de grondstoffen gebruikt die je voor echte bouillon nodig hebt? Precies, van kleurstoffen! De kleurstoffen die het meest gebruikt worden (E150c en E101) zijn waarschijnlijk onschuldig en hebben (waarschijnlijk) een natuurlijke oorsprong. Feit is dat deze natuurlijk niet voorkomen in een zelfgemaakte bouillon en daarom overbodig zijn.
Aardappelzetmeel, suiker, etc
Er zit wel wat verschil tussen de verschillende merken en soorten maar allemaal bevatten ze, in verschillende verhoudingen varianten van suikers en zoetstoffen, aardappelzetmeel of gemodificeerd maiszetmeel. Allemaal stoffen die niet voorkomen in een zelfgemaakte bouillon. Ook al deze stoffen bestonden een aantal jaar terug nog niet eens.
Zit er dan werkelijk niets goeds in bouillonblokjes?
Tja, er zit ook wel een klein beetje in van wat er in hoort te zitten. In de kippenbouillon van knor vind je bijvoorbeeld 2% kippenvet. Dit is weinig, en dit zal waarschijnlijk niet afkomstig zijn van kippen die hebben bewogen en hebben gegeten wat ze horen te eten. Als je kijkt naar de hoeveelheid macronutriënten in de tabel hieronder zie je al meten dat zelfgemaakte bouillon veel meer voedingsstoffen bevat.
Daarnaast bevatten bouillonblokjes ook extracten van enkele kruiden en groenten zoals bleekselderij, selderijzaad en kurkuma. Maar geloof me, voor dat kleine beetje goeds dat er in zit hoef je deze rommel echt niet aan te schaffen of te gebruiken!
Eiwitten, koolhydraten en vetten
Bouillonblokjes leveren nauwelijks voedingsstoffen op. Ze bevatten zeer weinig calorieën en leveren dus ook maar weinig eiwit, koolhydraat en/of vet. Het is dus wel beschouwd niet veel meer dan water met een (chemisch) smaakje. In onderstaande tabel zie je wat er in de verschillende soorten bouillons zit. Hierbij moet je wel opmerken dat de ene zelfgemaakte bouillon de andere natuurlijk niet is. Het hangt er van af hoeveel botten je gebruikt en hoe lang je het laat trekken etc. Maar het zal duidelijk zijn dat er nogal wat verschil zit tussen de zelfgemaakte bouillon en de blokjes. Zelfgemaakte bouillon bevat bijvoorbeeld ongeveer 10 keer zo veel eiwit dan de nep-bouillon gemaakt van blokjes.
Kijk en vergelijk
* Artikel
** USDA website
*** USDA website