Het internet staat vol met de bewering dat koolhydraten slecht zouden zijn. Ook vind je deze stelling in duizenden boeken. Over het algemeen wordt hier het woord koolhydraat eigenlijk fout gebruikt. Men bedoelt meestal niet het macronutriënt koolhydraat, maar een voedingsmiddel dat rijk is aan koolhydraten. Deze voedingsmiddelen worden veel gegeten in het Westen: brood, koek, suikergoed, en zoete (vruchten-) drankjes. Het probleem met koolhydraten zou aan de netto hoeveelheden suikers liggen die in koolhydraatrijke voeding zit, en/of aan de hormonen die je produceert tijdens het eten van koolhydraatrijke voeding. Er is echter een simpeler en eerlijker antwoord op de vraag wat het probleem is met deze koolhydraten. Een antwoord waar alle wetenschappers het waarschijnlijk wel over eens zijn (en dat is echt bijzonder).
Het probleem met koolhydraten is: KOOLHYDRATEN ZIJN LEKKER!
Simpel he? Al heb ik in geen jaren een vers gebakken broodje gegeten, ik vind de geur ervan heerlijk, en in mijn herinnering smaakt zo’n broodje ook heeeerlijk. Te lekker gewoon. Hetzelfde geldt voor snoepgoed. Tijdens de lunch op de middelbare school kocht ik geregeld voor 2,5 gulden (ja ik kom uit de gulden-tijd J) aan groene erwten, en nog steeds zou ik het erg lekker vinden. En wat denk je van frisdrank, vruchtensap, patat, pasta, rijst, chips en noem maar op? Koolhydraatrijke voeding is gewoon lekker, en daarom is het makkelijk om er te veel van te eten.
Het succes van de schijf van vijf
Ik denk dat de schijf van vijf haar succes dankt aan het feit dat mensen grote hoeveelheden van deze koolhydraatrijk voeding mogen eten. Dit vinden de meeste mensen erg lekker, en dat is dus het succes van de schijf van vijf. De meeste mensen worden gewoon blij van het idee dat ze gezond eten en lekker hun boterham en sinaasappelsap kunnen blijven gebruiken. Dat dit niet de koers is die leidt tot gezondheid is overduidelijk te zien aan het toenemende aantal mensen dat kampt met overgewicht en gezondheidsproblemen. Toch volgen veel mensen het advies van de schijf op, omdat ze immers hun vertrouwde koolhydraten kunnen blijven eten.
Koolhydraten zijn lekker en je eet er makkelijk veel van
De koolhydraatrijke voeding waar we het nu over hebben geeft niet snel een verzadigd gevoel. De kans is groot dat je tijdens het kijken van een film een bak, wat zeg ik, een zak chips weg kunt eten. Maar als je een zelfde hoeveelheid aan calorieën aan wortelen wilt opeten is de kans groot dat je dit niet doet met hetzelfde gemak. Laten we stellen dat je jezelf kunt beheersen en dat je maar 100 gram chips eet (levert 544 kcal). Om eenzelfde hoeveelheid calorieën aan wortelen binnen te krijgen moet je maar liefst 1648 gram wortel eten. Ruim anderhalve kilo wortelen knauw je echt niet zo maar weg. Daar heb je zowat een hele konijnenkolonie voor nodig. Wanneer je besluit worteltjes te eten in plaats van chips dan eet je wanneer je je best doet zo’n 150 gram, wat je slechts 50 kcal oplevert. Het is dus heel gemakkelijk om veel van deze calorierijke koolhydraten te eten. Hierdoor krijg je gemakkelijk te veel calorieën binnen. Los van de hoeveelheid suikers of wat dit allemaal met je hormonen doet eet je dus simpelweg meer calorieën dan je verbruikt, en tja, dan word je dik. Simpel toch? Het probleem met brood, pasta, rijst, frisdrank, patat, chips, bier enzovoorts is dat het zó lekker is dat je er te veel van eet.
Wat als koolhydraten smerig waren?
Stel nu eens dat vrijwel iedereen een vers afgebakken broodje als smerig beschouwde. Dat men zou denken “Bah, deze is nog vers, en getver hij is zelfs nog knapperig en warm, smerig gewoon!” Zou men hier dan zo veel van blijven eten, puur omdat het voedingscentrum beweert dat het gezond is? Kinderen zouden onderhandelen met hun ouders: “ Pap, ik ben nu 5 jaar, hoef ik dan niet meer dan 5 chipjes te eten?” Natuurlijk gaat dit niet gebeuren, want de voedingsmiddelenindustrie speelt goed in op de zwaktes van de mens, en behalve met smaakversterkers worden we ook door middel van marketing steeds maar in de richting van koolhydraten geduwd.
Koolhydraten zijn spotgoedkoop!
Behalve dat koolhydraten erg lekker zijn kosten ze bovendien veel minder dan natuurlijke voeding. Mensen die het financieel wat minder hebben kunnen dus ook om financiële redenen geneigd zijn om eerder voor de koolhydraten te kiezen, die ze bovendien toch al lekkerder vonden. Zie onderstaande tabel waarin ik de kosten van een paar voedingsmiddelen per calorie vergelijk.
Conclusie
Als we eerlijk zijn is het probleem met koolhydraatrijke voeding niet zozeer dat ze koolhydraten bevatten, maar meer dat ze zo lekker gemaakt zijn dat je er snel te veel van eet. Bovendien zijn ze erg goedkoop. De koolhydraat als macronutriënt heeft onterecht een slechte naam gekregen.