Zoetermeer staat vol met borden met teksten zoals ‘Even die Franse frietjes eraf fitnessen’ of ‘Even die pizza eraf pumpen’. Ik erger me er rot aan. Het lijkt wel of de desbetreffende sportschool er mee te koop wil lopen dat ze weinig verstand in huis heeft. Helaas is het de trieste waarheid dat veel mensen echt op die manier denken. Wat mij betreft is dat een kansloze strategie. Eentje die niet gezond is en ook niet tot het gewenste resultaat leidt.

Dit is het eerste artikel is een serie over bewegen. Beweging is een belangrijk onderdeel van de paleo-leefstijl en ik zie dat veel mensen wel hun best doen maar niet hun doelen behalen.

In onze praktijk hebben we onze eigen sportstudio waar ik mijn klanten begeleid als personal trainer. Ik leer ze welke bewegingsvormen (trainingsvormen) belangrijk, veilig en effectief zijn in de strategie om hun doelen te bereiken. Omdat er nog veel onduidelijkheiod over dit onderwerp is ben ik deze serie artkelen gestart.

Meerdere wegen naar gezondheid

Wanneer je doel gezondheid is zijn er diverse factoren waar je op in kan haken: voeding, beweging, slaap, stress etc. Bij de ene persoon is voeding de meest effectieve ingang om een verbetering in de gezondheid te forceren maar bij een ander kan dat bijvoorbeeld beweging zijn. Vandaar dat ik me de afgelopen jaren ook in beweging bij heb laten scholen. Zo kan ik mensen nog completer helpen. Sport kan namelijk heel gezond zijn, maar zoals de meesten het doen is het dat niet. Met een broer (en collega, wij runnen de praktijk samen) die fysio- en manueeltherapeut is weet ik dat veel sporters constant kampen met blessures. Natuurlijk kunnen we die ‘oplappen’ maar liever spreken we het hele verhaal door (dag-invulling, training, voeding, stress, slaap) en stellen we een effectief plan op om blessures te voorkomen, zonder dat dit ten koste gaat van je resultaten in je sport.

In elk geval is slecht eten en dit vervolgens ‘wegsporten’ zo ongeveer het slechtste wat je kunt doen.

Je kunt een slecht voedingspatroon niet wegsporten

Hoeveel kilometers je ook loopt in de week, of hoe vaak je ook in de sportschool zit, alles is kansloos als de basis niet een gezond voedingspatroon is. Het blijft altijd makkelijker om de calorieën in te nemen dan eraf te trainen. Met gemak en met plezier eet je 600 calorieën, en met gehijg en tegenzin verbruik je ze in de sportschool. Kijk eens hoe makkelijk je die calorieën binnen krijgt:

En wat drink je er bij? Een lekker glaasje cola (>90 kcal), of een flesje bier (152 kcal)? Je krijgt wel erg veel dorst van die frietjes, neem je echt maar één glaasje? Zonder drankje kom je al over de 600 kcal heen, en met drankje nog ver daarboven. Om zo’n 600 kcal te verbranden zou ik toch al gauw een uur moeten hardlopen (8,5 km/uur)! Als deze ongezonde voeding in je voedingspatroon zit en je wekelijks, of zelfs dagelijks, te veel calorieën eet dan kom je op een moment over de grens heen van wat je nog weg kunt sporten. Die strijd verlies je een keer, met vetopslag tot gevolg.

Daarom zeg ik dat je een slecht dieet niet krijgt weggesport. Het is zelfs gevaarlijk als je dat probeert. In een volgend artikel zal ik namelijk uitleggen dat bepaalde manieren van bewegen niet je gezondheid dienen. Je moet ze dus alleen doen als je er andere goede redenen toe hebt (zoals competitieve doelen, of simpelweg omdat je het leuk vindt). De voorwaarde is dan wel dat je op andere gebieden je lichaam op en top verzorgt. Wanneer je (te) veel vraagt van je lijf moet je er (erg) veel aan teruggeven. Bepaalde sporten moet je dus pas doen wanneer je erg gezond eet, goed slaapt en een goed stressmanagement hebt. Slecht eten en vervolgens je lichaam overtrainen om een teveel aan calorieën eraf te fitnessen is ongezond en leidt tot blessures of andere gezondheidsproblemen.

De omgekeerde wereld

Door de gehele evolutie heen is het zo geweest dat calorie-inname en calorieverbruik nauw aan elkaar waren verbonden. In zekere zin is dat ook zo als je ‘de Franse frietjes eraf wilt fitnessen’, maar dan totaal op de manier zoals het nooit bedoeld is. Vroeger moest men eerst calorieën verbruiken, bijvoorbeeld door te jagen, en pas daarna kon je calorieën innemen, namelijk het geslachte dier. Dus eerst calorieën verbruiken zodat je kon eten en dus kon overleven. Deze sportschool stimuleert mensen echter om een bizarre, ongezonde kakafonie aan calorieën eerst tot je te nemen, zodat je die daarna kunt verbruiken. Je moet die calorieën eigenlijk wel verbruiken anders word je dik. Totaal de omgekeerde wereld dus. Elk dier, elke jager-verzamelaar en elk weldenkend hedendaags mens vraagt zich af waar die mensen mee bezig zijn.

Beweging was een voorwaarde om te kunnen eten. Nu wordt sport gepresenteerd als voorwaarde om slecht te kunnen eten. Men realiseert zich echter niet altijd dat onze voorouders, net als hedendaagse jager- verzamelaars het andersom deden.

Beweeg als het moet en rust zodra dat kan

Jager-verzamelaars zijn voor hun overleving en hun voeding afhankelijk van hun beweging. Beweging is iets wat echt moet. Daarom is het ook zo dat jager-verzamelaars te allen tijden een blessure zouden voorkomen. Wanneer je geblesseerd bent kan je zelf een prooi worden terwijl je niet in staat ben om op een prooi te jagen. Dat houd je niet lang vol in het wild.

Jager-verzamelaars voorkomen blessures door rust en activiteit af te wisselen. Een leeuw doet hetzelfde: hij jaagt, eet, en doet vervolgens dagenlang zo weinig mogelijk. In die rustperiode herstelt hij van zijn activiteit. Zodra hij weer op en top moet presteren is hij hier dan volledig klaar voor. Ik geloof dat onze genen nog steeds zijn geprogrammeerd op het ‘beweeg-als-het-moet-en-rust-zodra-dat-kan-principe’. Dit heeft twee grote nadelen voor de huidige mens:

1. te weinig beweging in het dagelijks leven (rust zodra het kan)
2. compensatie hiervan met verkeerd of te veel trainen (beweeg als het moet)

Iemand die bijvoorbeeld een zittend beroep heeft, met de auto naar z’n werk gaat en de hele avond op de bank naar de TV zit te koekeloeren kan dit puur doen omdat het niet nodig is om veel te bewegen. Immers, met enkele muisklikken wordt de pizza gewoon thuisbezorgd. Ik kan me goed voorstellen dat deze persoon zelf op het idee komt dat hij wel erg weinig beweegt, en dus moet gaan sporten. Is zijn lichaam (dat mogelijk te zwaar is) in staat om een uur te spinnen, in de gewichten te hangen of te hardlopen? Natuurlijk lukt dit een keer, misschien zelfs een maand, maar een blessure is vrijwel onvermijdelijk. Waarschijnlijk is deze man er beter bij gediend om eerst meer te gaan wandelen, en dan op een voorzichtige, en verstandige manier zijn spiermassa te vergroten en tegelijkertijd gezonder te gaan eten.

In de volgende artikelen bespreek ik een aantal belangrijke punten om te beslissen wat voor jezelf een goed bewegingspatroon is. De volgende onderwerpen zal ik bespreken:

• Het belang van de balans tussen katabolisme en anabolisme
• De meest voorkomende vormen van beweging (wandelen) door de menselijke geschiedenis
• Welke bewegingsvormen worden door je lichaam herkend als trainingsprikkel?
• Spierafname
• Spiertoename
• Chronisch cardio
• Voeding in relatie tot training
• Het belang van rust

Stay tuned!